Ustawa o obronie Ojczyzny (dalej zwana „Ustawą”) określa zasady dotyczące rozwiązywania umów o pracę z osobami pełniącymi służbę wojskową a także małżonków tych osób. O szczegółach zmian w przepisach prawa pracy implikowanych podpisaną Ustawą opisujemy poniżej.
USTAWA O OBRONIE OJCZYZNY
W dniu 18 marca 2022r. Prezydent podpisał Ustawę z dnia 11 marca 2022r. o obronie Ojczyzny. Jest to akt prawny zawierający zapisy oraz regulacje dotyczące kwestii bezpieczeństwa oraz praw obywateli w obliczu zagrożenia lub powołania do wojska. Ustawa ta w znaczący sposób nawiązuje do ochrony stosunku pracy osób powołanych do służby wojskowej, dlatego w dniu dzisiejszym opisujemy najważniejsze zmiany z punktu widzenia prawa pracy.
OCHRONA STOSUNKU PRACY OSOBY POWOŁANEJ DO SŁUŻBY WOJSKOWEJ
Artykuł 303 Ustawy określa, że umowa o pracę zawarta z osobą powołaną do pełnienia zasadniczej służby wojskowej lub terytorialnej służby wojskowej może być rozwiązana tylko za zgodą pracownika. Przepisu tego nie stosuje się do umów o pracę zawartych na okres próbny lub czas określony nie dłuższy niż 12 miesięcy a także wtedy gdy prawo pozwala pracodawcy na rozwiązanie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z przyczyn leżących po stronie pracownika a także w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
Art. 303
1. Stosunek pracy z osobą powołaną do pełnienia zasadniczej służby wojskowej albo terytorialnej służby wojskowej może być rozwiązany tylko za zgodą pracownika.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na okres próbny lub na czas określony nie dłuższy niż 12 miesięcy, a także jeżeli pracodawca może rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika oraz w przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
3. Jeżeli okres dokonanego przez pracodawcę lub przez pracownika wypowiedzenia stosunku pracy upływa po dniu powołania pracownika do służby, o której mowa w ust. 1, wypowiedzenie staje się bezskuteczne. W tym przypadku rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić tylko na żądanie pracownika.
Ochronie stosunku pracy podlega także małżonek żołnierza w okresie odbywania przez żołnierza obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Podobnie jak w przypadku ochrony stosunku pracy żołnierza – nie dotyczy to sytuacji, w których umowa rozwiązywana jest z winy pracownika lub w wyniku upadłości lub likwidacji zakładu pracy.
Art. 306
1. W okresie odbywania przez żołnierza obowiązkowej zasadniczej
służby wojskowej rozwiązanie przez pracodawcę stosunku pracy z małżonkiem żołnierza może nastąpić wyłącznie z winy pracownika oraz w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
OBOWIĄZEK ZATRUDNIENIA NA POPRZEDNIO ZAJMOWANYM STANOWISKU
Pracodawca, który zatrudniał pracownika w dniu powołania go do obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej zobowiązany jest do zatrudnienia go na uprzednio zajmowanym stanowisku lub na stanowisku równorzędnym pod względem rodzaju pracy oraz wysokości wynagrodzenia, jeżeli taki pracownik w ciągu 30 dni od dnia zwolnienia ze służby wojskowej zgłosi się do zakładu pracy w celu podjęcia pracy.
Niezachowanie tego terminu powoduje wygaśnięcie stosunku pracy, chyba że nastąpiło z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy. Powyższe wynika z treści artykułu 315 Ustawy.
PRAWO DO 2 TYGODNIOWEJ ODPRAWY / URLOP BEZPŁATNY
Pracownik powołany do terytorialnej służby wojskowej zachowuje prawo do wypłacenia przez pracodawcę odprawy w wysokości 2 tygodniowego wynagrodzenia obliczanego wg zasad określonych dla ustalania wysokości ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa ta nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby.
Art. 306
pkt. 2. Pracownik powołany do terytorialnej służby wojskowej otrzymuje od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby.
Pracownik, który odbywa szkolenie w czasie pełnienia dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej ma prawo do urlopu bezpłatnego za ten okres. Co w tym przypadku istotne – pracownik zachowuje w tym czasie wszystkie swoje prawa pracownicze z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Art. 305
1. Pracodawca udziela pracownikowi powołanemu do pełnienia terytorialnej służby wojskowej rotacyjnie, z wyjątkiem służby pełnionej jednorazowo w czasie lub dniu wolnym od pracy, urlopu bezpłatnego na okres trwania tej służby.
2. Urlopu udziela się na wniosek, a w przypadku wezwania w trybie natychmiastowego stawiennictwa – na podstawie zawiadomienia szefa wojskowego centrum rekrutacji.
3. W czasie trwania urlopu bezpłatnego pracownik zachowuje wszystkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Ustawa wchodzi w życie w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.