Zamierzasz zatrudnić w swojej firmie obywatela Ukrainy lecz nie wiesz w jaki sposób potwierdzić jego legalny pobyt oraz pozwolenie na pracę w Polsce? Opisujemy najważniejsze informacje dla pracodawców oraz zleceniodawców.
LEGALNY POBYT OBYWATELI UKRAINY W POLSCE
W Polsce może pracować obywatel Ukrainy, który:
- przebywa legalnie w Polsce i ma ważny tytuł pobytowy albo
- przybył legalnie na terytorium Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terenu Ukrainy i deklaruje zamiar pozostania w Polsce.
Obywatela Ukrainy można zatrudnić na identycznych zasadach jak obywatela Polski, tj. na podstawie umowy o pracę czy też umowy cywilno-prawnej (np. umowa zlecenie).
Rząd Polski wprowadził szereg przepisów wspierających obywateli Ukrainy w zdobyciu legalizacji pobytu oraz pozwolenia na pracę w Polsce. Przepisy te wprowadzono Ustawą z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Przez określenie “obywatel Ukrainy” rozumie się także małżonka obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa.
UWAGA: Małżonek obywatela Ukrainy, który nie ma obywatelstwa ukraińskiego, o ile przybył do Polski z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, przebywa legalnie w Polsce i w związku z tym przysługuje mu prawo do legalnego zatrudnienia na podstawie zgłoszenia złożonego przez pracodawcę.
Tytuł pobytowy to dokument uprawniający do przebywania na terytorium Polski lub innego kraju Unii Europejskiej. Może to być np.
- karta pobytu czasowego
- karta pobytu stałego
- paszport (w przypadku ruchu bezwizowego)
Obywatele Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 roku, korzystają z ochrony czasowej. Ich pobyt jest legalny przez 18 miesięcy – licząc od 24 lutego 2022 roku (niezależnie od daty rzeczywistego przekroczenia granicy) – czyli do 23 sierpnia 2023 roku.
UWAGA: Obywatel Ukrainy, który przybył na terytorium Polski z terytorium Ukrainy w okresie od 24 lutego 2022 roku, traci prawo legalnego pobytu , jeżeli wyjedzie z Polski na dłużej niż 1 miesiąc. Nie jest to jednak ograniczenie dla osób skierowanych do wykonywania pracy lub usług poza granicami Polski przez podmioty prowadzące działalność na terytorium Polski.
Legalny pobyt dla osób z Ukrainy przybyłych do Polski od 24 lutego 2022r. powinien być potwierdzony stemplem umieszczonym w paszporcie lub innym dokumencie podróży przez Polską Straż Graniczną.
UZYSKANIE NUMERU PESEL PRZEZ OBYWATELA UKRAINY
Obywatel Ukrainy, który legalnie wjechał do Polski w okresie od 24 lutego 2022 roku z terytorium Ukrainy, numer PESEL może mieć nadany w dowolnym urzędzie gminy w Polsce.
Wniosek może wypełnić wnioskodawca albo pracownik urzędu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę. Wniosek trzeba:
- własnoręcznie podpisać
- złożyć osobiście, pisemnie w urzędzie gminy
Wniosek w języku polsko-ukraińskim można pobrać tutaj
ZATRUDNIENIE NA PODSTAWIE STEMPLA BEZ TYTUŁU POBYTOWEGO
Uproszczone zasady zatrudniania obywateli Ukrainy dotyczą również osób, które jeszcze nie mają tytułu pobytowego, ale przed 24 lutego 2022 roku rozpoczęły procedurę uzyskania takiego tytułu.
Ich pobyt na terytorium Polski jest legalny od dnia złożenia wniosku:
- o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy
- o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej
- o udzielenie zezwolenia na pobyt stały i zgody na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej
do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.
W takim wypadku wojewoda umieszcza w dokumencie podróży obywatela Ukrainy odcisk stempla potwierdzającego złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, wniosku o przedłużenie wizy Schengen lub wizy krajowej albo wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.
Taki odcisk jest również tytułem pobytowym.
LEGALNE ZATRUDNIENIE OBYWATELA UKRAINY
Legalne zatrudnienie obywatela Ukrainy może nastąpić w sytuacji gdy osoba ta posiada potwierdzenie legalnego pobytu w Polsce.
Uproszczona procedura legalizacji pobytu obywatela Ukrainy polega na poinformowaniu powiatowego urzędu pracy w terminie 14 dni od podjęcia zatrudnienia. Zgłoszenie zatrudnienia dokonuje pracodawca/zleceniodawca.
Zgłoszenie dokonywane jest elektronicznie na stronie:
Procedura ta dotyczy zarówno obywateli Ukrainy, którzy wjechali do Polski 24 lutego 2022 roku lub później, jak i osób, które przebywają legalnie w Polsce na innej podstawie (na przykład zezwolenia na pobyt czasowy).
UWAGA: Jeżeli obywatel Ukrainy wjechał do Polski ze względu na działania wojenne w okresie od dnia 24 lutego 2022 roku i jego pobyt w Polsce został uznany za legalny przez 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 roku, to jego pracę można zalegalizować wyłącznie na podstawie powiadomienia o podjęciu pracy przez obywatela Ukrainy. Nie możesz zatrudnić takiej osoby w inny sposób, na przykład oświadczenia pracodawcy o powierzeniu pracy.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA OBYWATELA UKRAINY
Obywatel Ukrainy, który spełnia oba warunki:
- przebywa w Polsce legalnie
- posiada numer PESEL
może założyć działalność gospodarczą w Polsce na tych samych warunkach jak obywatel Polski.
Legalnie przebywający w Polsce obywatel Ukrainy może więc prowadzić działalność w formie:
- firmy jednoosobowej (JDG) rejestrowanej w CEIDG
- spółki osobowej lub kapitałowej – w tym spółki jawnej i partnerskiej rejestrowanej w KRS.