Spotykamy się bardzo często z pytaniami:
W JAKI SPOSÓB ZWIĘKSZYĆ PRODUKTYWNOŚĆ PRACOWNIKÓW?
Osiągnięcie sukcesu przez przedsiębiorstwo wymaga dążenia do ciągłego doskonalenia a odpowiednie wykorzystanie zasobów ludzkich jest kluczowym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność firmy.
Jest kilka sposobów na zwiększenie efektywności kosztów poniesionych w związku z zatrudnieniem pracowników.
W dniu dzisiejszym zajmiemy się jednym z systemów czasu pracy, który właściwie wdrożony w organizacji może okazać się idealnym rozwiązaniem nie tylko dla pracodawcy, ale i pracowników, których specyfika pracy wymaga elastycznego podejścia do godzin pracy:
RÓWNOWAŻNY SYSTEM CZASU PRACY
Czym jest równoważny system czasu pracy?
System równoważnego czasu pracy w odróżnieniu od systemu podstawowego (przyp. praca maksymalnie 8h/dobę) dopuszcza wydłużenie czasu pracy w danym dniu lub tygodniu, a skrócenia go w innym dniu lub tygodniu bądź udzielenie dni wolnych od pracy. W równoważnym systemie czasu pracy harmonogramy planowane są w taki sposób by w okresie rozliczeniowym (najczęściej równym jednemu miesiącu) jego dopuszczalny wymiar nie był przekroczony.
Równoważny system czasu pracy pozwala na przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. W przypadku pracy polegającej na dozorze urządzeń wymiar dobowy czasu pracy może zostać wydłużony do 16 godzin natomiast w pracy polegającej na pilnowaniu mienia lub ochronie osób aż do 24 godzin.
Należy mieć na uwadze, że pracownikowi zatrudnionemu w równoważnym czasie pracy, w którym dobowy wymiar czasu pracy został wydłużony do 12 godzin należy zapewnić odpoczynek dobowy w wymiarze co najmniej 11 godzin. W przypadku wydłużenia normy dobowej czasu pracy do 16 lub 24 godzin pracodawca zobligowany jest do zapewnienia odpoczynku dobowego przez co najmniej taką liczbę godzin jaka została przez niego przepracowana.
Jak wygląda planowanie harmonogramów w równoważnym czasie pracy?
Podczas stosowania równoważnego czasu pracy powinna zostać zachowana przeciętna tygodniowa norma czasu pracy, która wynosi 40 godzin. Jest to norma przeciętna, dlatego przykładowy harmonogram może zakładać wykonywanie pracy w jednym tygodniu przez 50 godzin (np. 5 dni po 10 godzin) oraz równoważenie czasu pracy w tygodniu kolejnym w postaci przepracowania 30 godzin (np. 3 dni po 10 godzin). Należy pamiętać jednak, że harmonogram czasu pracy powinien uwzględniać prawo pracownika do odpoczynku dobowego (powyżej) oraz odpoczynku tygodniowego (35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu).
Należy jednak mieć na uwadze, by zostało zachowane prawo do odpoczynku pracownika. W każdym tygodniu pracownikowi wykonującemu pracę w równoważnym systemie czasu pracy przysługuje prawo do odpoczynku tygodniowego (co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku). W przypadku równoważnego systemu pracy pracownikowi należy zapewnić w okresie rozliczeniowym liczbę dni wolnych odpowiadającą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy przypadającym w tym okresie.
Kiedy można zastosować równoważny czas pracy?
Kodeks Pracy (art. 135 § 1) pozwala na wprowadzenie równoważnego systemu czasu pracy, jeśli jego zastosowanie jest uzasadnione rodzajem lub organizacją pracy.
Z równoważnym systemem czasu pracy najczęściej spotykamy się w:
- gastronomii,
- handlu,
- hotelarstwie,
- rolnictwie,
- zakładach kosmetycznych praz fryzjerskich,
- ochronie osób lub mienia,
- stacjach benzynowych.
Jak wprowadzić równoważny czas pracy?
Pracodawca wprowadza system równoważnego czasu pracy w dowolnym terminie. Jeśli w organizacji nie działają związku zawodowe – pracodawca nie ma obowiązku uzyskiwania zgody pracowników na wprowadzenie równoważnego systemy czasu pracy. Wówczas informacja o jego wprowadzeniu zamieszczana jest:
- w regulaminie
- w obwieszczeniu (gdy organizacja nie posiada obowiązku tworzenia regulaminu)
Jeśli jednak w organizacji działają związki zawodowe – zmianę regulaminu należy uzgodnić z organizacją związkową.
Zmiany w regulaminie wchodzą w życie w terminie 14 dni od daty ogłoszenia ich pracownikom, w sposób zwyczajowo przyjęty w zakładzie.
UWAGA:
Dobowy wymiar czasu pracy nie może przekroczyć 8 godzin w przypadku:
- pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia,
- pracownic będących w ciąży,
- pracowników opiekujących się dzieckiem do lat w przypadku braku ich zgody.
Pracodawca wprowadzający równoważny czas pracy powinien wskazać:
- Ile osób będzie obejmował równoważny system czasu pracy?
- Jaką grupę pracowników obejmował będzie równoważny system czasu pracy?
- W jaki sposób będzie odbywało się równoważenie przekroczenia dobowej normy czasu pracy?
- Jaki okres rozliczeniowy został zastosowany?